مدیریت بهره وری پایدار از منابع آب زیرزمینی دشت مه ولات

هدف از انجام این تحقیق بررسی وضعیت بهره­برداری از منابع آب زیرزمینی، بررسی وضعیت کمی و کیفی این منابع و ارائه­ی راهکارهای اجرایی برای بهره­وری پایدار از منابع آب زیرزمینی بوده است. نتایج این تحقیق نشان دادند که سطح آب زیرزمینی در دشت مه ولات از سال آبی 74-73 تا 87-86 (در یک دوره­ی 14 ساله)، بطور متوسط سالانه 35/1 متر افت داشته است. تخلیه­ی کل سالانه آب زیرزمینی از چاهها و کاریزها 254 میلیون مترمکعب، تغذیه­ی سالانه­ی دشت 157 میلیون مترمکعب، و کمبود آبخوان 97 میلیون مترمکعب بوده است. تجزیه­ی شیمیایی 48 نمونه آب چاه و 3 نمونه آب کاریز نشان داد که از شمال شرقی دشت به طرف حاشیه­های آن ec از حدود 17/0 تا بیش از 5/1 زیمنس بر متر افزایش یافته و شوری، نسبت جذب سدیم، و درصد سدیم بیشتر نمونه­ها برای آبیاری مناسب نیستند. مهمترین راهکارها جهت بهره وری پایدار از منابع آب زیرزمینی عبارتند از: جلوگیری از افزایش غیر مجاز ساعات کار­کرد چاهها (حجم اضافه برداشت سالانه از این چاهها 121 میلیون مترمکعب بوده است)، توسعه­ی روشهای نوین آبیاری، از جمله آبیاریهای تحت فشار و سطحی بهینه، برای افزایش بازده­ی کاربرد آب در کشتزارها، کاهش پهنه­ی زیرکشت محصولات زراعی و باغی به یک سوم سطح کنونی، خریداری و مهر و موم چاههای دارای رسانایی کهربایی بیش از 75/0 زیمنس بر متر به وسیله­ی دولت، و تجهیز چاههای برقی منطقه به ثبت­کننده­های هوشمند حجم آب بهره­برداری شده و نظارت بر آن.